Kim jest stalker?
Przepisy polskiego prawa nie są zbyt czytelne dla zwykłego człowieka.
Kiedy sam osobiście spotykasz się ze stalkerem, nie jesteś świadomy przesłanek w zachowaniu takiej osoby, by można z tym iść na Policję i złożyć na niego zawiadomienie.
Jak najczęściej zachowuje się stalker?
Kilkadziesiąt lat temu w Ameryce, doszło do tragicznej i głośnej sprawy stalkera, który wyrządził krzywdę dorosłej kobiecie.
Kobieta, nazwijmy ją Anna poznała mężczyznę. Zakochali si w sobie i przez kilkanaście lat tworzyli dobry i zdrowy związek. Oby dwoje mieli przeszłość. Partner Anny miał syna z poprzedniego związku.
Syn , nazwijmy go Bob, był nastolatkiem, który chodził do liceum. Zakochał się w Annie i za plecami swojego ojca dziwnie zachowywał się wobec partnerki ojca.
Bliscy mówili, że nie miał on kolegów, jak zwykły nastolatek. Żył na uboczu społeczeństwa. Boba otaczali tylko dorośli. Kiedy był w towarzystwie Anny, miał dziwny wyraz twarzy.
Uchodził za dziwaka, izolował się od ludzi, miał konflikty z prawem, ale na tyle nieistotne , że Policja nie założyła mu kartoteki.
Chorobliwie obserwował Annę, podglądał ją w intymnych sytuacjach, zaczepiał i domagał się od niej uwagi. Czynił nieprzyzwoite komplementy pod jej adresem.
Na podstawie tego krótkiego wstępu, można wysnuć następujące wnioski.
Stalker odbierany jest przez ludzi jak dziwadło.
Czy jesteś w pobliżu, czy w relacji koleżeńskiej od stalkera możesz najczęściej spodziewać się ciągłego, niestosownego zachowania.
W Polsce przyjmuje się , że stalker kwalifikowany jest po tym, jak zachowuje się, m.in.jak będzie często i uporczywie dzwonił do swojej ofiary.
Stalker nie szanuje prywatności drugiego człowieka.
Wysyła do swojej ofiary niezliczoną ilości sms’ów o różnych porach dnia i nocy.
W dobie internetu, można stalkera zidentyfikować po częstym działaniu na Facebook’u czy Instagramie.
Bez przerwy stalker działa na social mediach ofiary. Non stop zaczepia ją w wiadomościach, często komentuje posty ofiary lub tworzy treść o negatywnym zabarwieniu. Przez osoby trzecie jest to na pewno dostrzegane.
Jeśli stalkerem jest osoba z którą nie mieszkasz, to możesz zza firany swojego domu, dostrzec sylwetkę stalkera, który wysiaduje pod drzwiami domu ofiary.
Przebywa w bliskiej odległości od domu ofiary, nachodzenie jej, śledzenie jej każdego ruchu, poza domem, to codzienność w zachowaniu stalkera.
Stalkera możesz spotkać w swoim środowisku pracy. Narcyz, którego zaczepki odrzuca ofiara, może przemienić się w koszmar.
Stalker rozprzestrzenia plotki na temat ofiary wśród dużej ilości osób, które znają ofiarę, narażając ją na upokorzenie w miejscu pracy.
Jeśli się było w związku z kimś, kto po rozstaniu stał się stalkerem, możesz spotkać się z jeszcze innym zachowaniem takiej osoby.
Wysyła ona do ciebie niechciane prezenty, róże, maskotki, słodycze, bieliznę.
Włamywanie się do domu ofiary, przeglądanie jej domu, zabieranie z niego ważnych rzeczy dla ofiary, to też przejaw stalkingu.
Ostatnio zauważono , że robienie zamówień w internecie na adres ofiary, to częste zachowanie stalkera.
Znam przypadek znęcania się nad psem lub kotem ofiary, podawaniem zwierzęciu zatrutej karmy lub rozpylając chemikalia, które wpływają agresywnie na zachowanie zwierząt domowych, to też typowe zachowanie stalkera.
Można też przyjąć ,że stalker zawiadamia służby ratunkowe oraz straż pożarną pod adres ofiary, wzbudzając tym samym strach oraz niepotrzebne problemy z tym wiążące się.
Trywialna rzecz, ale kiedyś wykonywana przez stalkera, to było zamawianie taksówki przez stalkera pod dom ofiary.
Z całą pewnością zauważysz, że zachowanie stalkera jest intencjonalne. Nie ma zamkniętego katalogu zachowań stalkera, ale powyżej wymienione mogą być wykonywane przez stalkera.
Stalker może też uprzykrzać dzień ofierze, przez zaniechanie. Zastawianie wyjazdu z garażu często zgłaszane jest , jak pyta się o to ofiarę stalkera. Powiadamianie służb o nie wywożeniu śmieci, nie sprzątanie po zwierzęciu, które załatwiło się pod płotem ofiary to tez styl zachowania stalkera.
Amerykanka -Anna długo znosiła dziwne zachowanie Boba. Wiele razy prosiła aby Bob przestał ją adorować. Nie wdawała się w dyskusję z nim, dlaczego to jest niestosowne i że ona kocha tylko jego ojca.
Mimo prób, Bob często szperał w jej rzeczach. Zabierał szczotkę do włosów, perfumy i jej bieliznę.
Stalker , jak czytasz, może też komplementować ofiarę lub swoim zachowaniem dawać do zrozumienia, że ma wobec niej pociąg seksualny.
Anna wiele lat znosiła takie zachowanie Boba. Cieszyła się dużą sympatią, była piękną kobietą, która długo też była sama i samodzielnie wychowywała córkę. Więc zachowanie Boba traktowała jako młodzieńczy wybryk, który z czasem wygaśnie.
Po kilku latach Anna rozstała się z ojcem Boba i rozpoczęła ponownie życie singielki.
Mówi się, że zachowanie stalkera musi być uporczywe. Co więc kryje się za słowem „uporczywe”?
Nauka i prawo nie wyznacza żadnych ram czasowych. Nie ma tutaj ściśle określonego zakresu czasu, który by wskazywał, że mamy do czynienia z uporczywością.
Na pewno, jak zaznaczył to w wywiadzie dla Onet psycholog śledczy Adam Straszewski, zachowanie stalkera musi być powtarzalne i w połączeniu to z groźbami wyrządzenia krzywdy ofierze czy jemu samemu, można zakwalifikować jako uporczywe zachowanie stalkera.
Można przypisać też uporczywość w zależności od zachowania stalkera. Natarczywe i ciągłe zachowanie stalkera wzbudza u ofiary poczucie strachu. Stalker dąży też do upokorzenia lub zaniżenia oceny własnej wartości ofiary.
Dręczy ją, swoim zachowaniem stwarza stan zagrożenia i lęk społeczny u ofiary.
Po zachowaniu ofiary stalkera, można wyłapać jego zły wpływ na drugą osobę. Z pełnej życia i radości kobietę stalker sprowadza do mrocznego świata pełnego strachu, izolowania się przed ludźmi, zamkniętą we własnym domu osobę.
Dlaczego stalker to robi?
Tylko psychiatra zgłębia mózg stalkera i szuka motywów jego zachowania. Z częstego kontaktu z ofiarami stalkera, psycholog stwierdza, że stalker robi to z powodu miłości. Mając nieprawidłowe pojmowanie związku, oraz bycia nawet na siłę , chce miłości ofiary. Jak jest odrzucony nie godzi się na to i dąży do zwrócenia na siebie uwagi.
Prokurator nie bada motywacji stalkera, raczej szuka przesłanek w jego zachowaniu. Ocenia częstotliwość zachowania stalkera, w takiej sytuacji, warto by było też wybadać czy zachowanie stalkera jest niebezpieczne.
Statystyki kryminologiczne zwracają uwagę na pewne rodzaje stalkerów, na których złożono zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.
Stwierdzają, że mają do czynienia ze stalkerem odrzuconym.
To tak jak w historii Anny i Boba. Dużo starsza kobieta nie traktowała miłosnych deklaracji nastolatka. Swoim zachowaniem ignorowała i odrzucała jego zaloty.
Stalker odrzucony nie zawsze musi być mężem. Może to też być były konkubent, lub mężczyzna, który potajemnie podkochiwał się w innej kobiecie.
Zakończenie związku intymnego dla stalker, jest szokiem i nie do zaakceptowania. Podejmuje on swoje działania wymierzone w ofiarę. Chce ponownego związku i dalszej historii miłosnej z kimś, kto go już nie chce.
Może to też być odrzucenie stalkera będąc w kontakcie z profesjonalistą, jak nauczyciel uczeń, młody chłopak czy była partnerka ojca, student a nawet pani profesor.
Historię Anny i Boba umiejscawiam w relacji kobieta i młodszy mężczyzna. Bo najczęściej stalkerami są mężczyźni.
Zauważa się, że często cierpią na zaburzenia osobowości. To narcyzi a nawet psychopaci. Dążą do upokorzenia kobiety lub osoby, która odcina się i odrzuca miłosne zabiegi stalkera.
W uporczywym i niemiłym sposobie odnoszenia się do byłej miłości, stalker tak naprawdę nie chce dać nauczki ofierze. On chce odbudować związek oraz być z kobietą w ciągłym kontakcie.
Rzadko stalker ogranicza się do jednego zachowania. Stalker odrzucony wykonuje najwięcej zachowań by dotrzeć do ofiary. Przekracza jej granice komfortu, epatuje miłosnymi zachowaniami wobec ofiary.
Kolejnym typem stalkera o którym wie nauka, to stalker zagrożony.
Stalker zagrożony to taki typowy człowiek, który będąc w związku małżeńskim czy w konkubinacie czuje zagrożenie, mniej intensywności uczuciowej i seksualnej, co skłania go do podejrzeń o zdradę.
Stalker taki śledzi ofiarę, przegląda jej social media. Wynajmuje detektywa. Sam śledzi ofiarę, by za wszelką cenę odkryć romans lub zbyt czułą relację swojej partnerki, z innym mężczyzną.
Naukowcy często definiują to jako zespół Otella. Ludzie cierpiący na to, doświadczają urojeń na temat niewierności partnerskiej – nieustannie podejrzewając, że są zdradzane, nawet jeśli nie mają ku temu żadnych realnych przesłanek. Aktywnie poszukują dowodów na niewierność partnera lub partnerki, kontrolują, a nawet bywają agresywne.
Zespół Ottela to chorobliwa zazdrość, która nie powinna mieć miejsca. Oskarżenia, przeszukiwanie żony czy kobiety ze związku, śledzenie jej, to znamiona, które powinny zaniepokoić kobiety.
Stalker może być też poszukiwaczem bliskości. O takim zjawisku mówi się, jak obserwuje się kobiety, które uwielbiają znanych, pięknych i bogatych mężczyzn. Adoratorki są tak uporczywe, że wywołują niepokój u takich mężczyzn. Ślą do nich swoją bieliznę, piszą listy o swojej miłości do niego.
Tu stalkerkami są głównie kobiety. Cierpią one na zespół Adele, które zaburza postrzeganie rzeczywistości danej kobiety. Dlatego nie jest ona w stanie dostrzec, że jej zachowanie jest społecznie nieakceptowalne, niepokojące i niszczące. Stąd też niezwykle trudne jest namówienie jej na kontakt z psychologiem albo psychiatrą.
Rozwijające się uczucia takiej kobiety zagrażają nie tylko jej samej, ale mężczyźnie którego chorobliwie pożąda. W efekcie dąży ona do zbliżenia z takim mężczyzną i nawiązania z nim kontaktów seksualnych.
Z praktyki zauważa się, że aż 3 lata trzeba przeżyć takiego koszmaru, by organy ścigania taką adorację ukróciły i zajęły się taką sprawą.
U mężczyzn może dojść do objawów satyryzmu. Jest to zespół zaburzeń, związanych z utratą kontroli nad ilością snutych fantazji oraz zachowań seksualnych, pozbawionych więzi emocjonalnych, realizowanych w celu regulacji nastroju. Stalker chce być w relacji z kimś kto nie jest kompletnie tym zainteresowany.
Stalker dąży do podjęcia kontaktów seksualnych. To karykaturalny samiec, który uważa, że może mieć każdą kobietę.
I kiedy wkracza w to Policja , istnieje możliwość zakończenia tego procederu.
I co ciekawe u takiego stalkera pojawia się poczucie niesprawiedliwości. Stalker w takiej sytuacji postrzega siebie, że to on jest ofiarą. Z całą pewnością psychiatra sądowy może uznać, że stalker ma zaburzenia urojeniowe.
Ostatni typ stalkera to stalker drapieżny.
Stalker fizycznie napiera na ofiarę. Prześladuje swoją ofiarę.
Potajemnie zbiera o niej informacje. Śledzi jej każdy ruch, fotografuje dom, otoczenie, osoby z którymi ofiara ma kontakt.
W swoimi chorym zachowaniu wręcz uczy się jak ta ofiara żyje i jaki ma rytm dnia i nocy. Robi to z chęci zemsty.
Chce zrobić krzywdę osobie, którą obserwuje. Tacy stalkerzy działają dyskretnie. I tutaj trudno będzie udowodnić stalking.
Bo ofiara długo nie ma świadomości, że ktoś zbiera o niej informacje, oraz długo nie ma poczucia zagrożenia.